Blizną nazywamy tkankę powstałą wtórnie w miejscu wcześniejszego przerwania ciągłości skóry. Może ona powstać w skutek rozerwania lub przecięcia jej warstwy zewnętrznej oraz różni się od tkanek ją otaczających. Często tkanka ta jest przerośnięta i w innym kolorze niż pierwotna skóra.
To co widzimy na zewnątrz jest tylko wierzchołkiem góry lodowej, zwanej tkanką bliznową. Pod nią kryje się cały problem powstający podczas regeneracji uszkodzonych komórek. Wewnętrzne tkanki uszkodzone podczas urazu również się zrastają, i choć tego nie widać, to właśnie pod skórą zaczynają tworzyć się nowe, nieregularnie ułożone włókna kolagenu, które „wciągają” okoliczne struktury.
To właśnie w momencie regeneracji i tworzenia nowych połączeń kolagenowych blizna może być groźnym powikłaniem przy powrocie do zdrowia. Tkanka skórna goi się chaotycznie. Oznacza to nic innego jak fakt, że na miejsce starej, gładkiej tkanki pojawia się kłębowisko komórek kolagenowych, które często wplatają się pomiędzy inne komórki np. mięśniowe, powięziowe czy ścięgniste.
Zakres możliwości ruchu w obrębie blizny, jej kształt, a także wielkość uzależnione są od:
- powodu z jakiego doszło do powstania rany ( urazy mechaniczne, termiczne, chemiczne, elektryczne) i jej rodzaju ( np.: cięte, kute, szarpane, martwica tkanek, poparzenia itd.)
- jak długo blizna powstawała (czas gojenia) i jakiej jakości był proces gojenia
- wielkości rany i w związku z tym sposobu w jaki dokonano szycia, ilości założonych szwów i ich rodzaju
- rejonu ciała gdzie nastąpił uraz a następnie na wskutek procesów naprawczych blizna (okolice mostka, broda, kark, ramiona, urazy kończyn w rejonie stawów, okolice łopatek – czyli te wszystkie miejsca gdzie jest największe napięcie skóry są zagrożone rozejściem się blizny i powstaniem keloidów)
- czy w trakcie procesów regeneracyjnych nie doszło do powikłań (zakażenie, zaburzeń w perfuzji tkanek, nieprawidłowości pracy wątroby, zaburzeń metabolicznych, cukrzycy, rozejścia się brzegów rany, a także czy osoba zraniona nie przyjmowała leków mogących ujemnie wpłynąć na tworząca się bliznę lub czy nie wytworzyły się w miejscu urazu krwiaki.
- od osobniczych genetycznych predyspozycji
- od grupy krwi chorego – badania wykazały, że u osób z grupa krwi A częściej dochodzi do nieprawidłowości w procesie bliznowacenia i powstania bliznowców
- kolorytu skóry (ciemna karnacja u chorego zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia jakiś nieprawidłowości w gojeniu rany)
- wieku w jakim jest chory (u dzieci i osób młodych proces bliznowacenia przebiega szybciej i sprawniej)
We wstępnych procedurach fizjoterapeutycznych bardzo ważna jest ocena tkanek jakie związane są z blizną. Podczas tej diagnostyki szczególnie bierze się pod uwagę:
- długość, grubość i szerokość blizny,
- konsystencję tkanek – nieregularność, miękkość,
- zarys – czy blizna jest płaska, wklęsła, wypukła,
- pigmentację – jaki ma kolor i czy różni się barwą od otaczających tkanek
- elastyczność i strukturę – jak wypadają te cechy w porównaniu z otaczającymi tkankami
- funkcję – czy nastąpiły zaburzenia w ruchomości tkanek względem siebie, jak wygląda napięcie tkanek
- wrażliwość na bodźce – czy wystąpiły zaburzenia czucia, przeczulica, ból,
- aktywność blizny – czy następuje jej dalszy rozwój.
Rehabilitacja blizny
Aby blizna po operacji czy przebytym urazie nie była „pamiątką” na całe życie należy o nią odpowiednio zadbać. Pracę z blizną należy rozpocząć od pierwszych dni po jej powstaniu. Bliznę można poddać mobilizacji czyli swojego rodzaju „rozruszaniu” nawet jeśli są szwy. Taka niezwłoczna ingerencja determinuje szybszy powrót do zdrowia. Podczas mobilizacji blizny świeżej bowiem „zmiękczamy” i oddziałujemy rozluźniająco na bliznę i otaczające ją tkanki. Zabieg ten zapobiega ich sklejaniu i przerastaniu. Oczywiście należy to robić bardzo delikatnie aby nie otworzyć gojącej się rany.
Dodatkowo podczas pracy z blizną można zastosować szereg technik terapii manualnej, np. techniki powięziowe, balansowanie więzadłowe BLT, suchą igłoterapię (Dry Needling). Ponadto w rehabilitacji można z powodzeniem zastosować masaż głęboki, techniki energii mięśniowej oraz dodatkowo zaaplikować taping. Na wizycie otrzymasz również instruktaż jak pracować z blizną samodzielnie w domu.
Kiedy należy zgłosić się do gabinetu rehabilitacyjnego z blizną?
Z rehabilitacji należy skorzystać w przypadku blizn po:
- cesarskim cięciu,
- zabiegu szycia krocza lub innych zabiegach ginekologicznych (np. leczenie nietrzymania moczu)
- operacji ortopedycznej ( np. artroskopia)
- zabiegach na poziomie powłok brzusznych (np. operacji laparoskopowej)
- operacjach onkologicznych
- operacyjnym leczeniu narządów wewnętrznych (np. nerek, płuc)
- operacji kardiochirurgicznej
- operacji laryngologicznej
- złamaniu otwartym,
- mastektomii
- rozległym oparzeniu